“Trek je laarzen aan en ga naar buiten”
Otto Friebel
Werk: directeur BRBS Recycling
Opleiding: HBO Management, Economie en Recht
Persoonlijke inspiratie: ‘Afval = voedsel’ van Michael Braungart & William McDonough.
Otto Friebel kan zich nog herinneren dat in zijn jeugd in Delft een ‘lorrenman’ langs de huizen kwam om oude kleding en huishoudelijke spullen op te halen. Hij wil niet direct een verband leggen met zijn carrière, maar feit is dat hij vanaf het begin van de jaren negentig in de afvalsector werkt. Sinds 2019 is hij directeur van BRBS Recycling, de brancheorganisatie voor recyclingbedrijven die secundaire grondstoffen produceren. “De discussie in het Transitieteam vond ik aanvankelijk hoog academisch, erg vanuit de theorie. Onze branche bestaat voornamelijk uit doeners, dus het duurde even voordat ik de koppeling naar de taal van de praktijk kon maken.”
Je bent voorzitter van de werkgroep Hergebruik. Wat hebben jullie de afgelopen jaren opgeleverd?
“We hebben na een uitvoerige screening drie grote topics geselecteerd waar we nader onderzoek naar hebben laten doen. Om te beginnen de kwaliteitsborging van hoogwaardig hergebruik. Als een aannemer een betonnen ligger hergebruikt, moet hij wel vertrouwen hebben in de kwaliteit en veiligheid van dat product. We hebben een advies over hoe met hergebruik om te gaan naar staatssecretaris Heijnen van Infrastructuur en Waterstaat gestuurd. Daarnaast is een onderzoek naar de toepassing van de milieukostenindicator (MKI) op sloopwerkzaamheden bijna afgerond. En we zijn bezig met praktische handvatten voor losmaakbaar bouwen. De discussies in de werkgroep draaiden vooral om het meetbaar maken van deze onderwerpen.”
Hoe staat het hergebruik van bouwmaterialen in Nederland ervoor na vijf jaar Transitieteam?
“Niet zo goed. Het is nog maar net begonnen. Van de bouwmaterialen afkomstig uit sloopprojecten wordt nog maar 3% hergebruikt, het restant (94%) wordt gerecycled tot nieuwe grondstof. De producten en materialen die nu vrijkomen zijn niet ontworpen voor hergebruik. Je ziet ook dat een woning uit de jaren dertig heel ander materiaal oplevert dan een woning uit de jaren vijftig of zeventig. Soms kun je daar wel iets mee, en soms niet. Het ontwerp van een bouwwerk en de keuze voor materialen zijn dus van groot belang voor toekomstig hergebruik. Daar zijn we pas een jaar of tien mee bezig. Als recyclingbranche willen we graag vooroplopen in de systematiek van circulair bouwen, maar we zijn afhankelijk van architecten én van slopers die bouwwerken met beleid uit elkaar moeten halen.”
Werkgroep hergebruik
De werkgroep hergebruik van het Transitieteam heeft zich gericht op de vraag: wat is nodig om hergebruik te stimuleren en makkelijker te maken in de praktijk? Op drie deelonderwerpen brengt de werkgroep een advies uit als inbreng aan het basiskamp:
Welke trends zie je in jullie markt?
“De toepassing van Artificial Intelligence bij het sorteren van materiaal neemt toe. Producten worden dan herkend op basis van bepaalde kenmerken. We zien ook dat grote partijen zoals Shell, BP en Chemelot aan chemische recycling gaan doen. Ze ontleden harde kunststoffen tot op moleculair niveau, en maken daar weer nieuwe producten van. Dat zijn spannende ontwikkelingen.”
Op welke activiteit of welk resultaat van het Transitieteam ben je het meest trots?
“We zijn er goed in geslaagd om onze eerste taak uit te voeren: het opzetten van een basiskamp. Daarvoor zijn vele onderzoeken in samenhang uitgevoerd. De deelnemende organisaties hebben hun ego even geparkeerd om invulling te geven aan dat grote doel.”
Wat wil je het volgende Transitieteam meegeven?
“Betrek de praktijk erbij. Trek je laarzen aan en ga naar buiten voor een bezoek aan een bouwplaats of een fabriek. Niet alles wat je op papier zet, gebeurt ook echt. De MKI-berekening kan op papier wel kloppen, maar in de praktijk toch anders uitpakken. Blijf dus realistisch.”
Meer weten over de resultaten van het Transitieteam?
Op circulairebouweconomie.nl vind je meer informatie over het transitietraject.