Werkgroep Hergebruik vraagt om nieuwe kijk op ontwerpen en bouwen
Losmaakbaarheid en hergebruik zijn van essentieel belang in de circulaire bouweconomie. Een gebouw dat remontabel is en geheel of in delen een nieuwe functie krijgt, heeft eeuwigheidswaarde. Dit vraagt om een nieuwe kijk op ontwerpen en bouwen. De werkgroep Hergebruik gaat hierop in in zijn versnellingsadvies ’Losmaakbaarheid en hergebruik als leidende principes voor ontwerp, (ver)bouw en sloop’.
Hergebruik kan de milieu-impact van de bouw fors terugdringen. Het draagt bij aan de oplossing voor het afvalprobleem – de bouw is verantwoordelijk voor een derde van al het afval in Nederland – en vermindert het gebruik van grondstoffen. Het draagt bij aan CO₂- en stikstofreductie omdat er minder energie nodig is in de uitvoering. Bij het ideale circulaire gebouw, gaat (de)montage snel en wordt er lichter materieel ingezet dan bij de traditionele sloop en bouw. Bovendien hoeft er, als gebouwen aanpasbaar zijn, überhaupt minder gebouwd te worden.
Demontageplan
De werkgroep Hergebruik richt zich met het advies op twee cruciale onderdelen van het bouwproces waar losmaakbaarheid en hergebruik kunnen worden verankerd, te weten in de aanbestedingsfase en in de sloopfase. Het eerste speelt vooral in de nieuwbouw/verbouw, het tweede in bestaande bouw. In de sloopfase is het bijvoorbeeld erg belangrijk om gedemonteerde materialen en producten op de juiste wijze te waarderen, zodat ze gemakkelijker kunnen worden hergebruikt. In de aanbestedingsfase zou het onder meer helpen om het opstellen van een demontageplan verplicht te stellen. Dit plan moet niet alleen beschrijven hoe losmaakbaarheid wordt geïntegreerd in het ontwerp, inclusief milieuvriendelijke materialen, maar ook speciale aandacht besteden aan verbindingen en bevestigingsmiddelen om de demontage te vergemakkelijken.
Boutverbindingen
Een aantal aanbevelingen is specifiek bedoeld voor ontwerpers. Bijvoorbeeld: denk goed na over de levensduur van bouwelementen en materialen en breng je data goed in kaart. Voorkom lijmen, gieten en lassen, gebruik klik- of boutverbindingen en anders schroeven. Ook zijn er aanbevelingen voor beleidsmakers: investeer in opleidingen, maak beleid voor hergebruik en stimuleer hergebruik bij sloop.
Gekoesterd
Ten slotte heeft de werkgroep een goede raad voor alle betrokkenen in de circulaire bouw: denk aan de gebruikers en de omgeving. Als een gebouw namelijk wel aan alle succesfactoren voldoet maar niet wordt gekoesterd, zal het uiteindelijk toch geen lang leven beschoren zijn.
Lees hier het versnellingsadvies ‘Losmaakbaarheid en hergebruik als leidende principes’